Blog jeugdstudies

Blog

Eenzaamheid is iets anders dan alleen zijn

10 oktober 2022

Jong en eenzaam. Het werd lang niet met elkaar in verband gebracht. Eén van de redenen daarvoor is dat eenzaamheid nog vaak verward wordt met alleen zijn. Maar eenzaamheid is iets anders dan alleen zijn.

Terwijl eenzaamheid een onzichtbaar, subjectief gevoel is, is alleen zijn een objectieve, zichtbare situatie. En waar eenzaamheid altijd een vervelend, naar en pijnlijk gevoel is, kan alleen zijn zowel positief als negatief aanvoelen. Je kunt je verdrietig of eenzaam voelen als je alleen bent, maar het kan ook heel fijn zijn om alleen te zijn. Alleen zijn kan je rust en ontspanning brengen, het kan een moment zijn om over dingen na te denken of om jezelf weer even op te laden.

Je kunt je dus eenzaam voelen als je alleen bent, maar dat hoeft niet. Tegelijk kun je je ook heel eenzaam voelen terwijl je omringd bent door anderen. Tijdens een feestje bijvoorbeeld, waar iedereen het naar hun zin lijkt te hebben, maar jij je nogal verloren voelt. Of als je met een aantal collega’s of vrienden aan het praten bent, maar je je eigenlijk helemaal niet verbonden met hen voelt. Als je het gevoel hebt er niet echt bij te horen.

Je kunt je eenzaam voelen als je alleen bent, maar dat hoeft niet. Je kunt je ook heel eenzaam voelen terwijl je omringd bent door anderen.

Het is goed dat we ons eenzaam kúnnen voelen

Het is niet fijn om je eenzaam te voelen – eenzaamheid is een heel naar en pijnlijk gevoel. Toch is het ook heel normaal om je soms eenzaam te voelen. Sterker nog, eenzaamheid compleet uit de samenleving verbannen is niet alleen onrealistisch, het is ook onwenselijk. Eenzaamheid heeft namelijk ook een nuttige functie. Je kunt het vergelijken met gevoelens als honger en dorst.

Als we dorst hebben, is dat eigenlijk een signaal van ons lichaam dat we iets nodig hebben. Net als eenzaamheid, is dorst geen prettig gevoel, zeker niet als het langer duurt. Maar juist omdat het een onaangenaam gevoel is, motiveert het ons om actie te ondernemen om weer van dat gevoel af te komen. Om bijvoorbeeld te stoppen met waar we mee bezig zijn en iets te gaan drinken. Ook eenzaamheid geeft ons het signaal dat we iets nodig hebben. En juist omdat het zo’n naar gevoel is, motiveert het ons om de tijd en energie te investeren die nodig is om nieuwe contacten op te doen of om bestaande contacten te onderhouden of verdiepen. Vaak lukt dat en verdwijnt het eenzame gevoel weer.

Maar niet iedereen heeft het geluk ergens te leven waar drinken altijd en gemakkelijk voorradig is. En als we geen toegang hebben tot drinken, dan blijft de dorst aanhouden. Dan gaat die dorst een steeds groter deel van onze gedachten en aandacht in beslag nemen. We worden ziek en zullen vroegtijdig overlijden. Ook verbinding met anderen vinden lukt niet altijd bij iedereen. Sommigen voelen zich langdurig eenzaam. Dat kan allerlei redenen hebben en het betekent zeker niet dat het je eigen schuld is of dat er iets mis met je is. Maar het is wel iets om serieus te nemen, en hulp bij te vragen. Want ook al voelt eenzaamheid heel eenzaam, je staat er niet alleen voor.

Ook al voelt eenzaamheid heel eenzaam, je staat er niet alleen voor.

Het is dus normaal om je af en toe eenzaam te voelen. Het is zelfs goed dat we ons eenzaam kúnnen voelen. Maar het moet niet blijven duren. Er zijn verschillende plekken waar je terecht kunt voor hulp of voor een luisterend oor. Je kunt bijvoorbeeld contact opnemen met het sociaal werk in je gemeente of met je huisarts. Of je kunt bellen, chatten of mailen met De Luisterlijn, MIND Korrelatie, Alles oké? (voor jongeren tussen de 18 en 24 jaar), of De Kindertelefoon (voor kinderen en jongeren tot 18 jaar).